ประเมินภาวะการขาดสารอาหารในผู้สูงอายุ

สาเหตุของการขาดสารอาหาร

ภาวะการขาดสารอาหารในผู้สูงอายุ ไม่ใช่การเจ็บป่วยที่สามารถมองเห็นความผิดปกติได้โดยทันที แค่ต้องใช้เวลาสังเกตอย่างใกล้ชิดและต่อเนื่อง การขาดสารอาหารจึงเป็นภาวะที่สามารถป้องกันได้ก่อนที่อาการจะลุกลามจนกลายเป็นสาเหตุของโรคอื่นๆ ตามมา ซึ่งหากรู้ถึงสาเหตุของการนำไปสู่การขาดสารอาหาร ก็จะสามารถแก้ไขได้อย่างทันท่วงที โดยสาเหตุของการขาดสารอาหารมาจาก 3 สาเหตุหลัก ดังนี้ โปรตีนมีประโยชน์อย่างไร

การเปลี่ยนแปลงทางร่างกายและจิตใจ เช่น ประสาทสัมผัส ทำให้การมองเห็น การรับรส การได้กลิ่น การบดเคี้ยวไม่มีประสิทธิภาพดังเดิม ความเปลี่ยนแปลงในระบบทางเดินอาหารที่ทำให้กระเพาะอาหารใช้เวลาบีบตัวนานขึ้น ส่งผลให้ผู้สูงอายุทานอาหารได้น้อยลงและอิ่มเร็วขึ้น การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนในผู้สูงอายุมีผลให้ความอยากอาหารน้อยลง รู้สึกเบื่อหน่าย เกิดความวิตกกังวล และอาจมีภาวะซึมเศร้า

อาการเจ็บป่วย เนื่องจากผู้สูงอายุส่วนใหญ่มักมีอาการป่วยเป็นโรคเรื้อรัง เช่น โรคมะเร็ง โรคหัวใจ โรคตับ โรคไต โรคเกี่ยวกับระบบทางเดินอาหาร ซึ่งผลข้างเคียงของโรคและยารักษาที่ต้องทานเป็นประจำ อาจมีผลข้างเคียงที่ทำให้ผู้ป่วยไม่อยากอาหาร

ปัจจัยทางสังคม เช่น การถูกทอดทิ้งจากลูกหลานให้ใช้ชีวิตเพียงลำพัง การทานอาหารเพียงคนเดียวเป็นประจำ ขาดการเข้าสังคม ภาวะทางเศรษฐกิจ หรือสูญเสียอาชีพและความมั่นคงในชีวิตไป

วิธีการประเมิน หรือคัดกรองภาวะขาดสารอาหารในผู้สูงวัย

ในเบื้องต้นเราสามารถสังเกตอาการขาดสารอาหารในผู้สูงอายุได้จากสัญญาณที่บ่งชี้ เช่น น้ำหนักตัวลดลงอย่างไม่ทราบสาเหตุ ผมร่วง ผิวซีด วิงเวียนศีรษะง่าย หน้ามืด ใจสั่น เป็นลมหมดสติ มีความรู้สึกเพลียและอยากนอนอยู่ตลอดเวลา ไม่สบายได้ง่าย และใช้เวลาในการฟื้นตัวช้ากว่าปกติ มีอาการท้องอืด ท้องเฟ้อ อาหารไม่ย่อย แขนขาชา รวมไปถึงอาการทางด้านจิตใจ เช่น ไม่มีสมาธิ จิตใจวอกแวก หงุดหงิดฉุนเฉียว เชื่องช้า และซึมเศร้า เป็นต้น