การรับมือกับการเบื่ออาหารในผู้ใหญ่ และผู้สูงวัย (หรือผู้สูงอายุ)

เมื่ออายุเพิ่มมากขึ้นทำให้ร่างกายเกิดความเปลี่ยนแปลงมากมาย โดยเฉพาะอย่างยิ่งสุขภาพของช่องปากและระบบทางเดินอาหาร ซึ่งความเปลี่ยนแปลงเหล่านี้เป็นสาเหตุให้ผู้สูงอายุทานอาหารได้น้อยลงจนนำไปสู่ภาวะการขาดสารอาหาร หรือภาวะโภชนาการต่ำ เป็นภาวะที่ร่างกายได้รับสารอาหารไม่ครบถ้วน หรือได้รับในปริมาณที่น้อยกว่าความต้องการของร่างกาย ในบางกรณีอาจเกิดจากร่างกายไม่สามารถดูดซึมและนำสารอาหารเหล่านั้นไปใช้ได้ ร่างกายจึงขาดโปรตีนและพลังงานจนทำให้ร่างกายซูบผอม ไร้เรี่ยวแรง กล้ามเนื้ออ่อนแรง ง่วงซึม เกิดจ้ำเลือดตามร่างกายได้ง่าย และภูมิคุ้มกันในร่างกายต่ำ ดังนั้นจึงจำเป็นอย่างยิ่งที่ผู้ดูแลต้องทราบสาเหตุและสามารถสังเกตุอาการเบื้องต้น เพื่อปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการรับประทานอาหารให้เหมาะสมสำหรับการส่งเสริมสุขภาพร่างกายและจิตใจที่แข็งแรงของผู้สูงอายุ โรคเบื่ออาหาร

สาเหตุของการขาดสารอาหาร

ภาวะการขาดสารอาหารในผู้สูงอายุ ไม่ใช่การเจ็บป่วยที่สามารถมองเห็นความผิดปกติได้โดยทันที แค่ต้องใช้เวลาสังเกตอย่างใกล้ชิดและต่อเนื่อง การขาดสารอาหารจึงเป็นภาวะที่สามารถป้องกันได้ก่อนที่อาการจะลุกลามจนกลายเป็นสาเหตุของโรคอื่นๆ ตามมา ซึ่งหากรู้ถึงสาเหตุของการนำไปสู่การขาดสารอาหาร ก็จะสามารถแก้ไขได้อย่างทันท่วงที โดยสาเหตุของการขาดสารอาหารมาจาก 3 สาเหตุหลัก ดังนี้

การเปลี่ยนแปลงทางร่างกายและจิตใจ เช่น ประสาทสัมผัส ทำให้การมองเห็น การรับรส การได้กลิ่น การบดเคี้ยวไม่มีประสิทธิภาพดังเดิม ความเปลี่ยนแปลงในระบบทางเดินอาหารที่ทำให้กระเพาะอาหารใช้เวลาบีบตัวนานขึ้น ส่งผลให้ผู้สูงอายุทานอาหารได้น้อยลงและอิ่มเร็วขึ้น การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนในผู้สูงอายุมีผลให้ความอยากอาหารน้อยลง รู้สึกเบื่อหน่าย เกิดความวิตกกังวล และอาจมีภาวะซึมเศร้า

อาการเจ็บป่วย เนื่องจากผู้สูงอายุส่วนใหญ่มักมีอาการป่วยเป็นโรคเรื้อรัง เช่น โรคมะเร็ง โรคหัวใจ โรคตับ โรคไต โรคเกี่ยวกับระบบทางเดินอาหาร ซึ่งผลข้างเคียงของโรคและยารักษาที่ต้องทานเป็นประจำ อาจมีผลข้างเคียงที่ทำให้ผู้ป่วยไม่อยากอาหาร

ปัจจัยทางสังคม เช่น การถูกทอดทิ้งจากลูกหลานให้ใช้ชีวิตเพียงลำพัง การทานอาหารเพียงคนเดียวเป็นประจำ ขาดการเข้าสังคม ภาวะทางเศรษฐกิจ หรือสูญเสียอาชีพและความมั่นคงในชีวิตไป